Зур гөнаһлар: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Яңа бит: «<table style="float: right; margin-right: 1em; margin-bottom: 0.5em; width: 242px; border:#eee solid 1px">{{Автор | исем =[[w:Заһир Бигиев|Заһир Биги...» |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 23:
Җомга көн. Җомга намазы вакыты җитеп килә. Нәкәс мулла мәхәлләсе кешеләре берәм-берәм мәчеткә җыелалар. Араларында гаять фәкыйрь кыяфәтле кешеләр дә күптер. Шуларның берсе-Габдеррәзак бабай. Ул, тәһарәтләнеп, аягына кияргә булмаганлыктан, яланаяктан гына мәчеткә барырга чыккан. Әмма юл бик пычрак-баткак, шуңа күрә ул, мәчет ишеге төбенә килеп җиткәч, комган хезмәтен үтәгән бер савыт белән су китереп, иң элек аягындагы пычрак-туфракны тазартып юды, шуннан соң гына мәчеткә керде.
Болай Хода юлында йөргән намуслы фәкыйрьләр булган шикелле, әлеге авылда мордар һәм намазсыз фәкыйрьләр дә аз түгел. Намазга, җомгага, тәравихка
- Алла кием һәм байлык бирсен, шуннан соң мәчетегезгә, намазыгызга да барырбыз,-дип җавап бирәләр, җүнсезләр.
Азан әйтелде, кешеләр намазга тәмам әзер, тик Нәкәс мулла гына юк. Биш-ун минуттан, ниһаять, ул да килде. Килде дә, намазга керешеп, вәгазь-нәсыйхәт әйтү кайда, хотбә
Намаздан чыккач, мәчет янында мулла белән ике кеше кул биреп күрештеләр. Болар "К" авылы кешеләреннән булып, әле генә Ростов-Доннан кайтканнар иде. Мулла бу акчалы кешеләрне шундук үз өенә чәйгә чакырды. (... )
Юл номеры - 629:
Олуг юрист, мәкерле һәм фетнәчел Ибраһим Галиевнең һәм Габделгафур белән Мәмәтнең качканнан соң кичергән хәлләрен киләчәктә язачак "Мөртәд" исемле романымда сөйләрмен***.
==Искәрмәләр==
{{искәрмәләр|2}}
<references/>
<!--[7] <ref>Бәднам - яманат.</ref>
[8] <ref>Маһруй - фарсыча "ай йөзле" дигәнне аялата (маһ - ай, руй - йөз, чырай).
[9] <ref>Кадимнән бирү - борынгы заманнардан бирле.</ref>
[10]<ref> Дана - укымышлы, белгеч.</ref>
[II] <ref>Мәккәй Мөкәррәмә, Мәдинәи Мөнәүвәрә - Кадерле-газиз Маккә, Нурлы-якты Мәдинә - бөтен дөнья мөселманнарының хәзерге Сөгуд Гарәбстанындагы изге шәһәрләре.</ref>▼
[12]<ref> Бу урында "мелла" сүзе "белемле кеше", "гыйлем иясе" мәгънәсендә.
[13] "Һәфтияк" - Коръәннең кыскарак сүрәләрен, аятьләрен эченә алган җыентык. Исеме фарсыча "җидедән бере" дигән мәгънәне аңлата. Элекке мәктәп-мәдрәсәләрдә дәреслек буларак та кулланылган.
▲[8] Маһруй - фарсыча "ай йөзле" дигәнне аялата (маһ - ай, руй - йөз, чырай). [9] Кадимнән бирү - борынгы заманнардан бирле. [10] Дана - укымышлы, белгеч.
▲[II] Мәккәй Мөкәррәмә, Мәдинәи Мөнәүвәрә - Кадерле-газиз Маккә, Нурлы-якты Мәдинә - бөтен дөнья мөселманнарының хәзерге Сөгуд Гарәбстанындагы изге шәһәрләре.
[15] <ref>Пассаж - Казанның элеккеге Воскресенский (хәзерге Ленин) урамында 1880 - 1883 елларда төзелгән, кешеләр йөри торган, урта өлеше пыяла белән ябылган зур йорт. Анда кибетләр, кунакханә, концерт залы (соңрак кинотеатр) һ б. урнашкан булган. Хәзер - реставрациядә.</ref>▼
▲[12] Бу урында "мелла" сүзе "белемле кеше", "гыйлем иясе" мәгънәсендә. [13] "Һәфтияк" - Коръәннең кыскарак сүрәләрен, аятьләрен эченә алган җыентык. Исеме фарсыча "җидедән бере" дигән мәгънәне аңлата. Элекке мәктәп-мәдрәсәләрдә дәреслек буларак та кулланылган. [14] "Аллаһ дигел бәдәвам" - "Бәдәвам китабы", татарлар арасында киң таралган дини-әхлакый эчтәлекле, көйле, тезмә әсәр. Дүрт юллы һәр строфасы "Аллаһ дигел бәдәвам" ("Берөзлексез Аллаһ дип кабатла") сүзләре белән тәмамлана.
[16] <ref>Черек күл - Казанның Ленин урамына параллель (Кремль калкулыгының▼
▲[15] Пассаж - Казанның элеккеге Воскресенский (хәзерге Ленин) урамында 1880 - 1883 елларда төзелгән, кешеләр йөри торган, урта өлеше пыяла белән ябылган зур йорт. Анда кибетләр, кунакханә, концерт залы (соңрак кинотеатр) һ б. урнашкан булган. Хәзер - реставрациядә.
көнчыгыш итәгендә) урнашкан уйсулыктагы бакча-парк. Казан ханлыгы чорында бу урында чишмәләр агып, бер-берсенә ермаклар аша тоташкан күлләр тезмәсе булган.</ref>▼
[17] <ref>Балык базары - Казанның үзәгендәге Балдак (Кольцо) мәйданы урыны. Элек монда ит, балык, яшелчә ише төрле ашамлыклар белән сату иткәннәр, кунакханәләр булган.</ref>▼
▲[16] Черек күл - Казанның Ленин урамына параллель (Кремль калкулыгының
▲көнчыгыш итәгендә) урнашкан уйсулыктагы бакча-парк. Казан ханлыгы чорында бу урында чишмәләр агып, бер-берсенә ермаклар аша тоташкан күлләр тезмәсе булган.
▲[17] Балык базары - Казанның үзәгендәге Балдак (Кольцо) мәйданы урыны. Элек монда ит, балык, яшелчә ише төрле ашамлыклар белән сату иткәннәр, кунакханәләр булган.
[19] <ref>Зәүҗем - ирем.</ref>
▲[18] Нашәргый хәмел - шәригатьчә никахсыз (уйнаштан) балага узу. [19] Зәүҗем - ирем.
[20] <ref>Малдар - бай, маллы, дәүләтле (кеше).</ref>
[21]<ref> Печән базары - Казанның Иске татар бистәсендә (Болакның көньягында), хәзерге Париж Коммунасы һәм Галиәсгар Камал урамнары арасындагы мәйданны биләп торган базар. Эреле-ваклы кибетләр, сәүдә фирмалары тезелеп киткән бу урын шәһәрдә татарлар сәүдә итә торган төп урын булган. Шушы тирәдә соңрак татар газета-журнал редакцияләре, матбагалар, "Болгар", "Амур", "Сарай" кебек кунакханәләр калкып чыга. Печән базары 1930 нчы елларга кадәр яшәп килде.</ref>
[22] <ref>Тәфтиш - тикшерү, ачыклау.</ref>
[23] <ref>Йәстү намазы - кояш баегач укыла торган (бишенче) намаз.</ref>
[24] <ref>Гыйлем тәхсыйль итеп - гыйлем-белем үзләштереп.</ref>
[25] <ref>Мөназыйр - шәригать кануннары һәм мәсьәләләре буенча диспут
(мөназәрә, бәхәс) остасы, бәхәсләшүче.</ref>
[26] <ref>Табигъ - буйсынучы, гражданы исәпләнүче.</ref>
[37] <ref>Тәбәгасенә - буйсынуына, гражданлыгына.</ref>
[28] <ref>Шәһадәт - таныклык.</ref>
[29]<ref> Дәфен кылыну - җиргә тапшырылу, күмү.</ref>
[30] <ref>Кәшшафелкъолуб - күңелләрне ачучы (бу урында "аракы" мәгънәсендә).</ref>
[31]<ref> Сәттарелгойуб - гаепләрне яшерүче (бу урында "яшерен аерым бүлмә"
мәгънәсендә).</ref>
[32]<ref> Һиҗрәт - күчеп китү.</ref>
[33] <ref>Хилгат (хилгъәт) - югары дәрәҗәле кешеләр тарафыннан бүләк ителгән ("кидерелгән") кыйммәтле өс киеме (халат). [34] Мәдәд - ярдәм, булышлык.</ref>
[35] <ref>Гаиб булдылар - юкка чыктылар, күздән югалдылар.</ref>
-->
| |||